خلاص شدن از شر بدنامی کار آسانی نیست؛ مخصوصا اگر پای چربی در میان باشد. چربیهای موجود در رژیم غذایی از سالها قبل به عنوان یک عامل شرور و خبیث در نظر گرفته میشوند، با وجود اینکه تحقیقات علمی بسیاری نشان داده است که آنها واقعا بد نیستند.
خلاص شدن از شر بدنامی کار آسانی نیست؛ مخصوصا اگر پای چربی در میان باشد. چربیهای موجود در رژیم غذایی از سالها قبل به عنوان یک عامل شرور و خبیث در نظر گرفته میشوند، با وجود اینکه تحقیقات علمی بسیاری نشان داده است که آنها واقعا بد نیستند. در واقع، هر کسی در رژیم غذایی خود به چربی نیاز دارد. چربی نه تنها شما را سیر نگه میدارد، بلکه فوایدی هم دارد که از جمله آنها میتوان به کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی، بهبود عملکرد عروق خونی و حتی کنترل سطح قند خون اشاره کرد.
پس بیایید بر برخی از باورهای نادرست بر چربی خط بطلان بکشیم.
۱. رژیمهای غذایی کمچرب، سالمترین رژیمها هستند
یافتن ریشه این باور نادرست کار بسیار سختی است. در اوایل سال ۱۹۴۰، دانشمندان میدانستند که یک رژیم غذایی با چربی و کلسترول بالا ارتباط مستقیم دارد. بنابراین، آنها به افرادی که در معرض خطر ابتلا به بیماریهای قلبی بودند، توصیه کردند که کمتر چربی بخورند. این توصیه رواج پیدا کرد و در اوایل دهه ۶۰، به محبوبیت زیادی دست یافت.
متخصصان تغذیه نسبت به افزایش مصرف نوشابههای گازدار و کاهش مصرف میوه، سبزیجات و مغزها انتقادات زیادی دارند. به گفته آنها، ۵۵ تا ۶۰ درصد از کالری مصرفی اکثر افراد از کربوهیدرات تامین میشود. اما کربوهیدرات خوب است و چربی بد!
۲. همه چربیها مثل هماند
با وجود اینکه همه چربیها به ازای هر ۱ گرم ۹ کالری دارند، اما یکسان نیستند.
چربیهای سالم
چربیهای تکاشباعنشده
تحقیقات نشان میدهند که مصرف چربیهای تکاشباعنشده خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را کاهش میدهد. چربیهای تکاشباعنشده از سالها پیش محبوبیت زیادی یافتند، مخصوصا پس از آنکه مطالعات محققان نشان داد که یونانیها علیرغم داشتن رژیمهای غذایی پرچرب زیاد دچار بیماریهای قلبی نمیشوند. محققان معتقد بودند که خوردن چربیهای تکاشباعنشده رمز سلامتی آنها بوده است. همینطور بود که رژیم غذایی مدیترانهای شکل گرفت. آووکادو، آجیل؛ مغزها، کره بادامزمینی و شمار زیادی از روغنهای گیاهی مانند روغن زیتون، بادامزمینی، کنجد و غیره حاوی چربیهای تکاشباعنشده هستند.
چربیهای چنداشباعنشده
چربیهای چنداشباعنشده از همان فواید چربیهای تکاشباعنشده برخوردارند. آنها به بهبود سطح کلسترول خون و کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی نیز کمک میکنند. امگا۶ و امگا۳ رایجترین انواع این چربیها هستند که به ارتقای عملکرد ارگانهای حیاتی بدن کمک میکنند. ماهی قزلآلا، سویا، گردو و آفتابگردان سرشار از امگا۳ و امگا۶ هستند.
چربیهای نهچندان سالم
چربیهای اشباع
اطلاعات ضد و نقیضی در این باره وجود دارد؛ اما گفته میشود که محدود کردن میزان دریافت چربیهای اشباع بسیار سودمند است. مصرف چربیهای اشباع به افزایش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی نسبت داده میشود. پنیر، گوشت بره، روغن نارگیل، کره، محصولات لبنی و گوشت قرمز حاوی چربی اشباع هستند.
چربیهای ترانس
سازمان غذا و دارو مصرف چربیهای ترانس مصنوعی را ممنوع اعلام کرده است؛ این چربیها معمولا در روغن نیمههیدروژنه مورد استفاده در تهیه غذاهای فرآوریشده وجود دارند. این چربیها به افزایش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و کلسترول بالا منجر میشوند و هیچ مزیتی ندارند.
۳. همه غذاهای پرچرب باعث افزایش کلسترول خون میشوند
کلسترول یک ماده مومی شکل است که در چربی خون وجود دارد؛ وجود این ماده برای تداوم عملکرد ارگانهای بدن ضروری است. چند دهه پیش، پزشکان کلسترول بالا را با شماری از مشکلات سلامتی از جمله خطر حمله قلبی مربوط میدانستند. بعدها مشخص شد که این ترس در بسیاری از موارد بیمورد بوده است.
امروزه میدانیم که کلسترول آنقدرها هم بد نیست. کلسترول بالا علاوه بر رژیم غذایی، ریشه ژنتیکی هم دارد. چربیهای اشباع و ترانس باعث بالا رفتن سطح کلسترول خون میشوند، بنابراین باید مصرف چربیهای اشباع را به کمتر از ۱۰ درصد برسانید و از مصرف چربیهای ترانس به طور کامل بپرهیزید.
۴. مصرف چربی شما را چاق میکند
همانطور که قبلا گفتیم، چربی کمک میکند سیر بمانید، طوری که اگر یک غذای چرب سالم مثل ماهی قزلآلا یا آووکادو و تخممرغ بخورید، سریعتر سیر میشوید و پرخوری هم نمیکنید. به طور کلی، چربی نسبت به کربوهیدرات یا پروتئین کالری بیشتری دارد. بنابراین اگر میخواهید یک غذای پرچرب بخورید، بهتر است درباره میزان دریافت کالری تجدید نظر کنید.
اگر مقدار کالری روغن زیتون را محاسبه نکنید و فقط آن را به غذایتان اضافه کنید، ناگهان خواهید دید که مقادیر زیادی کالری را تنها در یک روز و در یک وعده غذایی دریافت کردهاید.