گوارش یکی از فرآیندهای مهم در بدن انسان محسوب می شود. اگر مشکلاتی مانند نفخ، گاز، اسهال، یبوست، و غیره به بخشی عادی از زندگی شما مبدل شده اند، زمان آن فرا رسیده است تا در جهت بهبود گوارش خود گام بردارید.
نیازی نیست برای بهبود عملکرد گوارش خود هزینه های زیادی را صرف خرید مکمل های گران قیمت کنید. فرآیند گوارش می تواند به آسانی از طریق افزایش مصرف مواد غذایی سالم که احتمالا در هر آشپزخانه ای یافت می شوند و یک سری اقدامات مثبت روزانه تقویت شود.
به طور خلاصه، فرآیند دستگاه گوارش شامل چگونگی گوارش و استفاده بدن از مواد غذایی برای تولید انرژی می شود. مواد غذایی به کربوهیدارت ها، پروتئین، چربی ها، و ویتامین ها تجزیه می شوند و برای انرژی، رشد، و ترمیم استفاده می شوند. این فرآیند دارای چندین بازیگر کلیدی شامل اندام ها، میکروبیوم، هورمون ها، باکتری ها، و حتی خون می شود.
گوارش به واسطه حرکت غذا از طریق دستگاه گوارش که از دهان آغاز می شود و به روده کوچک منتهی می شود، صورت می گیرد. مواد غذایی تجزیه شده عمدتا توسط روده کوچک جذب می شوند و به بخش های دیگر برای ذخیره یا تغییرات شیمیایی بیشتر منتقل می شوند. جریان خون قندهای ساده، اسیدهای آمینه، گلیسرول، و برخی ویتامین ها و نمک ها را به کبد حمل می کند.
سیستم لنفاوی، شبکه ای از رگ ها که گلبول های سفید خون و لنف را انتقال می دهند، اسیدهای چرب و ویتامین ها را جذب می کند. کل این فرآیند توسط هورمون ها و تنظیم کننده های عصبی در بدن کنترل شده و بدون این که چیزی احساس کنید، رخ می دهد.
متاسفانه دستگاه گوارش با گذشت زمان و افزایش سن انسان دیگر از عملکرد اولیه خود برخوردار نخواهد بود. مواردی مانند استرس، هورمون ها، ژنتیک، عدم تحمل غذایی و آلرژی ها، مصرف مکمل و آنتی بیوتیک، سلامت تیروئید، و آن چه مصرف می کنیم می توانند بر عملکرد دستگاه گوارش تاثیرگذار باشند. در ادامه با برخی گزینه های ساده که می توانند به تقویت دستگاه گوارش کمک کنند، بیشتر آشنا می شویم.
جویدن!
سادهترین روش برای بهبود گوارش این است که مواد غذایی را خوب بجوید. سبک زندگی شلوغ و سریع امروز موجب شده تا توجه کمتری به نحوه غذا خوردن خود داشته باشیم و لقمه را بدون این که به خوبی جویده شده باشد، سریع ببلعیم. هنگامی که سریع غذا می خوریم به سیستم استراحت و گوارش (سیستم عصبی پاراسمپاتیک) اجازه فعال شدن را نمی دهید و غذا را نیز خوب نمی جوید.
هنگامی که سیستم پاراسمپاتیک فعال می شود، بزاق بیشتری ترشح می شود، آنزیم های گوارشی ترشح می شوند، ضربان قلب کاهش می یابد، عضلات شل می شوند، و انرژی حفظ می شود. در این مدت دستگاه گوارش ما با تمام سرعت برای گوارش غذا وارد عمل می شود.
دلیل دیگر برای خوب جویدن غذا این است که دهان نخستین مرحله از فرآیند گوارش محسوب می شود. در دهان، آنزیم ها با بزاق ترکیب می شوند و یک آنزیم ویژه به نام آمیلاز به آغاز فرآیند شیمیایی تجزیه کربوهیدرات ها کمک می کند. این به معنای آن است که هر چه آرامتر و شمردهتر غذا را بجوید، در ادامه از گوارش بهتر و کارآمدتر اطمینان حاصل می شود.
با سه نفس عمیق پیش از وعده غذایی عملکرد گوارش را بهبود ببخشید
سرکه سیب
سرکه سیب خام و غیر پاستوریزه یک ماده غذایی تخمیر شده (پر از پروبیوتیک است) محسوب می شود که می تواند به فرآیند گوارش کمک کند. افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر اغلب با مصرف سرکه سیب رقیق شده برای کمک به ترشح اسید معده احساس راحتی و تسکین بیشتری را تجربه می کنند.
سرکه سیب خام برای افزایش ترشح آنزیم های گوارشی که به گوارش بهینه غذا در دستگاه گوارش کمک می کنند نیز گزینه خوبی محسوب می شود.
مصرف سرکه سیب خام به همراه وعده های غذایی ممکن است حتی آهنگ واکنش گلیسمیک، حتی در افرادی که به مقاومت به انسولین یا دیابت نوع 2 مبتلا هستند را کند سازد.
غذاهای تلخ
غذاهای تلخ مانند زنجبیل، کلم کیل، آروگولا، کاسنی فرنگی، قاصدک، گریپ فروت، و رادیکیو همگی به بهبود گوارش کمک می کنند. مواد غذایی تلخ به تحریک معده برای تجزیه مواد غذایی و مایعات کمک می کنند.
هنگامی که یک ماده تلخ توسط گیرنده های تلخی زبان شناسایی می شود، زنجیره ای از رویدادهای عصبی و غدد درون ریز آغاز می شود. این واکنش تلخ با ترشح هورمون روده ای به نام گاسترین ادامه می یابد که به تحریک کلی عملکرد دستگاه گوارش منتج می شود.
با گذشت زمان، واکنش تلخ ساختار و عملکرد کل اندام های گوارشی از جمله کبد، معده، کیسه صفرا، و لوزالمعده را تقویت می کند.
مواد غذایی تخمیر شده
مواد غذایی تخمیر شده مانند کیمچی، کفیر، و کلم ترش می توانند به سلامت گوارش کمک کنند. این مواد غذایی به طور طبیعی پر از باکتری هایی هستند که به گوارش و تجزیه غذا در دستگاه گوارش کمک می کنند. مواد غذایی تخمیر شده نه تنها از محتوای ویتامین ها و مواد معدنی مفید سود می برند، بلکه به جذب بهتر مواد مغذی دیگر و همچنین پشتیبانی از سیستم ایمنی بدن نیز کمک می کنند.
تنفس و تمرین غذا خوردن متفکرانه
پیش از این که وعده غذایی بعدی خود را آغاز کنید، چند لحظه ای را برای کسب توجه و تفکر اختصاص دهید. چند نفس عمیق بکشید و سپس بدن، غذا و وضعیت روانی خود را تجسم کنید. از این طریق نه تنها احساس آرامش بیشتری کسب خواهید کرد، بلکه مزه ها، بوها و بافت های مواد غذایی که می خورید را نیز هر چه بهتر احساس می کنید.
با سه نفس عمیق پیش از وعده غذایی خود سیستم عصبی پاراسمپاتیک را فعال کرده و عملکرد گوارش را بهبود ببخشید.