آفت دهان زخمهای کوچکی در داخل دهان است. این زخمها می تواند در هر سنی ایجاد شود و در میان زنان و مردان رخ میدهد اما در میان زنان و افرادی که بین ۱۰ الی ۴۰ سالگی هستند بیشتر شایع است. این زخمها بسیار دردناک اند اما خوش خیم اند و مسری نیستند.
انواع آفت دهان:
آفت دهان سه نوع است: مینور، ماژور و هرپتی فرم. آفت دهانی مینور شایع ترین نوع آفت دهانی است که در میان افراد دیده میشود و حدود ۱۲ میلی متر قطر دارد و بیضی شکل است. درد حاصل از این نوع آفت دهان در عرض چند روز از بین میرود و زخم نیز بدون اینکه باقی بماند ناپدید میشود. این نوع آفت دهان نیازی به درمان ندارد.
آفت دهان ماژور قطری بزرگتر از ۱۲ میلی متر دارد و لبههای آن نامنظم است. این زخمها میتواند بیش از ۶ هفته طول بکشد و ممکن است زخم در دهان باقی بماند.
آفت دهانی از نوع هرپتی فرم معمولا در افراد بزرگسال ایجاد میشود. این نوع آفت از خوشههای ۱۰ الی ۱۰۰ تایی از زخم تشکیل شده است. زخم بزرگتر از ۳ میلی متر نخواهد بود و لبههای نامنظمی دارد. این زخمها در عرض یک یا دو هفته درمان میشوند.
به همراه انواع آفتهای دهانی که به آن اشاره کردیم امکان بروز تب، تورم غدد لنفاوی یا بروز نشانههای دیگر وجود دارد.آفت دهان با زخم سرد اشتباه گرفته میشود اما این دو شرایط کاملا با هم متفاوت اند.
آفت دهان معمولا در داخل دهان تشکیل میشود. این در حالیست که زخم سرد به طور کلی بر روی لبها، چانه یا ناحیه سوراخ بینی تشکیل میشود. به خاطر داشته باشید که زخمهای سرد مسری هستند و توسط ویروسی به نام هرپس سیمپلکس ایجاد میشوند.
علل ایجاد آفت دهان:
یک دلیل واحد برای آفت دهان وجود ندارد. عوامل بسیاری در ایجاد این شرایط دخیل است. آسیب کوچک به داخل دهان، گاز گرفتن ناگهانی زبان، خوردن غذاهای تند یا اسیدی یا مسواک زدن تند و سخت دندانها میتواند باعث بروز این زخمها در دهان شود. همچنین بروز زخم در برخی از موارد با استرس نیز مرتبط است. این شرایط بیشتر در طول دورههای پر استرس زندگی دیده میشود. همچنین در طول دورههای قاعدگی نیز ممکن است آفت دهان ایجاد شود. خمیر دندان و دهانشویههای حاوی سدیم لوریل سولفات نیز یکی از دلایل احتمالی برای آفت دهانی است. باکتری هلیکوباکترپیلوری ( که موجب زخم معده میشود)، ابتلا به بیماری سلیاک و التهاب در روده میتواند دلیل دیگری برای بروز این آفتها باشد.
درمان و داروها:
بیشتر آفتهای دهای در عرض چند روز و به صورت خود به خود درمان میشوند اما داروهایی نیز وجود دارد که دارای مواد تشکیل دهنده ای همچون کاربامید پراکساید، منتول، اکالیپتوس و بنزوکائین هستند و میتوانند به تسکین درد کمک کنند. دهانشویههای حاوی دگزامتازون ممکن است برای آفتهای دهانی حاد تجویز شود. داروهای موضعی حاوی بنزوکائین، amlexanox(آملکسانوکس)و fluocinonide نیز تجویز میشود. Debacterol نیز داروی موضعی دیگری است که باعث بهبود زخم میشود و از طول دوره درمان میکاهد. برای درمان آفت دهان داروهای خانگی نیز وجود دارد. استفاده از آب نمک میتواند به کاهش درد کمک کند. استفاده از آب و هیدروژن پراکسید بر روی زخم میتواند مفید باشد. استفاده از مایع بندریل و شیر منیزی میتواند مفید باشد. این دو ماده را به مقادیر مساوی ترکیب کنید و در دهان خود بگردانید و سپس بیرون بریزید. از آنجایی که بیشتر متخصصان بر این باورند که آفت دهان با رژیم غذایی مرتبط است که در آن اسید فولیک، روی، ویتامین B12 و آهن کمتر از حد معمول است، میتوانید از مکملهای تغذیهای نیز استفاده کنید.
پیشگیری:
پیشگیری کامل از آفت دهان ممکن نیست اما میتوان با خوردن غذاهای سالم، کمتر کردن غذاهای سرخ شده، اسیدی و تند از بروز آن کاست. همچنین رعایت بهداشت دهان و دهان و اجتناب از حرف زدن با دهان پر میتواند مفید باشد.