اطراف ما را در دنیای امروز انواع و اقسام وسایل جدید و تکنولوژیهای مختلف گرفته است. تکنولوژیهایی که به بخشی از زندگی روزمره ما تبدیل شدهاند و دیگر بدون وجود آنها زندگی به نظرمان غیرممکن میرسد! یکی از المانهای تکنولوژی امروز که همه ما به صورت شخصی از آن استفاده میکنیم گوشیهای تلفن همراه است که دیگر تنها یک گوشی تلفن نیست! بلکه وسیلهای است که در طول روز بارها و بارها از آن استفاده میکنیم و بدون آن حتی از منزل خارج نمیشویم.
کودکان نیز در جامعه امروز از سنین پایین با این وسایل سروکار پیدا میکنند و حتی شاهد این هستیم که بچههای کم سن و سال، صاحب گوشی تلفن شخصی خودشان میشوند. اما استفاده از این وسیله بدون آسیبنیست و باید در سن مناسبی اقدام به تهیه این وسیله برای کودک کرد.
درباره این موضوع با محمد رضابیگی، روانشناس بالینی صحبت میکنیم و از او درباره استفاده کودکان از این وسیله میپرسیم. رضابیگی این گونه توضیح میدهد: «در ابتدا و به طور کلی باید در نظر داشته باشیم که شروع استفاده از هر تکنولوژی جدیدی باید همراه با آشنایی با فرهنگ استفاده از آن باشد. این موضوع البته در جامعه ما خیلی مورد بحث قرار میگیرد، اینکه آیا فرهنگسازی درستی در مورد استفاده از این وسایل در جامعه ما انجام شده است یا خیر؟ باید گفت که مسلما اختراع و تولید هر وسیله جدیدی به دنبال یک احساس نیاز بوده است و جامعهای که در ابتدا نیاز را حس کرده به بهترین شکل، فرهنگ استفاده از آن وسیله را می داند. اما گاهی وقتی تکنولوژی به جای دیگر انتقال پیدا می کند فرهنگ استفاده از آن به همراه آن منتقل نمی شود و این معضل در کشور ما بسیار مشاهده می شود.»
این روانشناس درباره قرار دادن این وسایل در دسترس کودکان میگوید: «به هر حال تکنولوژیهای جدید با زندگی ما عجین شدهاند و استفاده از آنها اجتنابناپذیر است. که البته تلفن همراه یکی از همهگیرترین آنهاست. شما نمیتوانید گوشی خود را از چشم کودکتان پنهان کنید و خواهی نخواهی آنها به سرعت با این وسیله آشنا میشوند و نسبت به استفاده از آن علاقه نشان میدهند. پس بهتر است به جای جلوگیری و منع کودکان و نوجوانان، فرهنگ استفاده صحیح از آن را به آنها آموزش داد.»
رضابیگی تاکید میکند که با این وجود نباید برای دسترسی کودکان به این وسیله محدودیت سنی قائل نشد. او درباره سن مناسب برای شروع آشنایی کودکان با دنیای مجازی توضیح میدهد: «شروع آشنایی کودک با ابزارهای دیجیتال و دنیای مجازی زمانی است که نیاز واقعی استفاده از آن ایجاد شده باشد. مسلما در سالهای ابتدایی زندگی کودک که زمان اولین تجربهها در دنیای واقعی و آموختن مهارتهای مختلف ذهنی و جسمی است، تجربه دنیای مجازی شامل بازیهای کامپیوتری و رسانههای موجود در تلفن همراه نه تنها نمیتواند مفید باشد بلکه آسیبزننده است. علاوه بر آن مطالب زیادی نیز در خصوص خطر امواج تلفنهای همراه برای مغز نوزادان و کودکان وجود دارد. پس تا جایی که امکان دارد و نیازی احساس نمی شود بهتر است این وسیله در دسترس کودکان نباشد.»
محمد رضابیگی درباره اینکه چه سنی برای داشتن تلفن همراه شخصی برای کودکان مناسب است، عقیده دارد: «وقتی سالهای اولیه زندگی کودک سپری شد، در سنین بالاتر میتوان بسته به میزان درک کودک کم کم او را با این وسیله آشنا کرد، البته با دسترسی محدود. در این زمان که کودک قدرت تقلید بالایی دارد بهترین زمان برای نمایش فرهنگ صحیح استفاده از این وسیله به اوست. و لازمه آن این است که پدر و مادر، خودشان فرهنگ صحیح استفاده از آن را داشته باشند. این ، کودک را آماده می کند که در زمانی که قرار شد تلفن همراه شخصی داشته باشد، بدون نیاز به کنترل و فشار والدین ، به طور صحیح از آن بهرهبرداری کند. اما اینکه بخواهیم دوره سنی خاصی را نام ببریم و مثلا بگوییم در دوران پیش دبستانی یا دبستان و… قابل قبول نیست. چراکه میزان رشد درک و تواناییهای کودکان در سنین مختلف با هم متفاوت است و تشخیص آن به عهده پدر و مادر و در صورت نیاز مشاور است.»
گرداوری از گروه انفورماتیک خدمات پرستاری در منزل طنین