«به»يك ميوه پرخاصيت بوده و از درختي با ارتفاع حداكثر ۵ متر حاصل ميشود. درخت به شبيه درخت سيب بوده و در فصل پاييز ميوه ميدهد، تخم ميوه به را به دانه گويند كه اثر درماني آن بسيار زياد است. برگ، ميوه، دانه و ساير قسمتهاي درخت به داراي خاصيت درماني بوده و به، به صورت خام، پخته، شربت، مربا، ژله، كمپوت و جوشانده مصرف ميشود و بهطور كلي براي تقويت قلب و اعصاب بسيار مفيد است. فيبر موجود در ميوه به نيز خواص درماني داشته و مرباي آن ضد نفخ بوده بر خلاف خود به كه نفاخ است.
به داراي ويتامينهاي A، B و C و همچنين املاحي مانند پتاسيم، روي، فسفر، كلسيم، آهن، منيزيم و سلنيوم است لذا از آنجايي كه يك مولتي ويتامين كامل محسوب ميشود براي درمان لاغري و جلوگيري از چاقي مصرف اين ميوه توصيه ميشود. «به» همچنين داراي ويتامين E و آنتي اكسيدان بوده و جلوي سرطان را ميگيرد.
سلامت پوست و مو
جوشانده «به» دانه روي پوست براي ترك لب، پوست و ناراحتيهاي بواسير بسيار مناسب بوده و جوشانده برگ درخت به براي پانسمان سطح بدن و شستوشوي چشم به كار ميرود. به براي كساني كه عرق بدن آنها بدبو است نيز مفيد است و مشكلشان را رفع ميكند. يك ليوان آب به، به همراه نصف ليوان روغن زيتون زماني كه جوشانده شوند روغن به تهيه ميشود؛ مالش روغن به، به بدن براي شوره سر و سوزش دهان مفيد است.
سلامت دستگاه گوارش
تانن موجود در به در معالجه اسهال و ورم روده بسيار موثر است، به دانه نيز ورم معده را رفع كرده و ميتوان ۴ گرم به دانه را با سه چهارم ليوان آب مخلوط كرد و پس از هم زدن و ايجاد حالت ژلاتيني براي رفع معده درد آن را استفاده كرد. جوشانده برگ به قابض است و در هضم موثر واقع ميشود. آب به مخلوط با شكر نيز در معالجه معده و روده موثر است. به همچنين براي اسهال مزمن، خلط خوني و ورم كبد مفيد و اين مشكلات را در افراد دچار اين بيماريها رفع ميكند. زنان باردار نيز براي رفع مشكل تهوع در اين دوران ميتوانند به مصرف كنند. جوشانده برگ به بهترين راه درمان عصبانيت است. ويتامين B موجود در به نيز سبب آرامش اعصاب و تقويت قلب ميشود.
رفع بيخوابي
جوشانده برگ درخت «به» بيخوابي را درمان كرده و در صورتي كه اين جوشانده طي ۱۰ دقيقه تهيه شود و با شكوفه نارنج شيرين مخلوط شود و قبل از خواب افرادي كه دچار بيخوابي هستند آن را مصرف كنند ديگر دچار مشكل اختلالات خواب نميشوند. دم كرده شكوفه «به» به اضافه عرق بهار نارنج نيز براي خواب آوري مناسب است.
درمان سرماخوردگي
لعاب خيس كرده به دانه گلودرد را تسكين و سرفه را درمان ميكند. همچنين براي رفع عطش، سوزش دهان و گرفتگي صدا خوردن به دانه بسيار موثر است.
سلامت روان
جوشانده برگ به بهترين راه درمان عصبانيت است. ويتامين B موجود در به نيز سبب آرامش اعصاب و تقويت قلب ميشود.
معمولا آنچه در متون سنتي به عنوان چاي انواع ميوهها اشاره ميشود همان دمنوش است و منظور از چاي «به» در واقع همان دمنوش «به» است. دمنوش «به» يكي از نوشيدنيهاي سنتي قديميايرانيهاست كه براي تهيه آن ابتدا بايد «به» را خشك كرد. البته براي خشك كردن «به» هرگز نبايد آن را تحت حرارت يا آفتاب قرار داد. روش درست اين است كه آن را به قطعات كوچك تقسيم كنيم يا در سايه قرار دهيم تا خشك شود. اگر «به» را يك تكه بگذاريم گرچه روند خشك شدن طولانيتر ميشود اما مواد بيشتري در آن باقي ميماند. وقتي «به» خشك شد، ميتوان آن را بستهبندي كرد و در فريزر قرار داد.
روش تهيه
براي تهيه دمنوش «به» بايد به اندازه نصف قاشق غذاخوري «به» خشك شده را در يك ليوان آب جوشيده ريخت و در آن را گذاشت تا دم بكشد. بعد از يك ربع اين دمنوش آماده نوشيدن است.
در فصولي كه «به» در دسترس است، ميتوان براي تهيه دمنوش آن از ميوه تازه هم استفاده كرد. به اين ترتيب كه ميوه را رنده ميكنند و يك قاشق غذاخوري از آن را در آب جوش ميريزند و بعد از يك ربع دمنوش به دست آمده را مصرف ميكنند. البته بهتر است آن را صاف و بعد ميل كنيد. خوردن اين دمنوش بعد از غذا اشكالي ندارد اما در اين شرايط بايد كميغليظتر مصرف شود و ميزان آب جوشيده اضافه شده به نصف ليوان كاهش يابد تا به تقويت دستگاه گوارش كمك كند. اين نوشيدني آرامشبخش است و به تقويت قواي مغزي نيز كمك ميكند.
توجه توجه
كرك يا پرزي كه روي به ميباشد، هضمش سنگين است و براي حلق و صدا مضر ميباشد، لذا بايد قبل از خوردن به پرزهاي روي آن را پاك نمود.
مصرف «به» به صورت خام مضر است زيرا «به» خام رگهاي بدن را مسدود ميسازد؛ پس هنگام انتخاب، «به»هاي زردرنگ و رسيده را انتخاب كنيد و اگر نرسيده و سبز هستند چند روزي در دماي اتاق قرار دهيد تا برسند.
جويدن هسته ي «به» يا همان «به دانه» به ميزان كم براي تقويت نيروي جنسي و رفع كندي دندان مفيد است اما هرگز نبايد آن را به صورت له شده يا خرد شده، جوشاند و خورد؛ زيرا با اين كار، موادي به نام آميگدالين در «دانه به» تجزيه (هيدروليز) ميشوند و اسيد سيانيوريك توليد ميكنند كه اسيدي خطرناك است. با مكيدن يا خوردن دانه به، لعاب از روي آن جدا و دانه بدون هيچ تغييري دفع ميشود؛ در اين صورت خطر توليد اسيد سيانيوريك وجود ندارد، اسيد سيانيوريك فقط با له يا خرد شدن دانه در محيط معده توليد ميشود.
گرداوری از گروه انفورماتیک خدمات پرستاری در منزل طنین