تقریبا هر فردی ناراحتی‌های معده و دل درد را در یک نقطه تجربه می‌کند. اما در واقع، هر عضو از شکم می‌تواند باعث ایجاد این دردها شود. مشکلات مربوط به شکم می‌تواند کوتاه مدت بوده و گذارا باشد یا اینکه تنها بعد از خوردن غذا خود را نشان دهد. پزشکان می‌توانند آزمایش‌هایی را برای محدود کردن دلایل ایجاد این شکم درد انجام دهند.
۱. سنگ کیسه صفرا:
سنگ‌های کیسه صفرا سنگی است که در کیسه صفرا یافت می‌شود. کیسه صفرا یک کیسه کوچک می‌باشد که در زیر کبد آویزان است و در صورت نیاز صفرا را در مواقع مورد نیاز برای هضم چربی خالی می‌کند. این سنگ‌ها می‌تواند موجب التهاب گردد و مجرای داخل روده را مسدود سازد. این امر نیز موجب ایجاد درد خواهد شد. دردهای مرتبط با سنگ کیسه صفرا موجب ضربه زدن به سمت راست قسمت فوقانی شکم، به خصوص پس از مصرف وعده‌های غذایی چرب می‌شود. چنین غذاهایی باعث تحریک انقباض کیسه صفرا می‌گردد. اگر کیسه صفرا ملتهب شود، هر انقباضی تقویت شده و در نهایت موجب ایجاد درد خواهد شد.
۲. پانکراتیت:
التهاب پانکراس باعث ایجاد سوزش و درد در قسمت فوقانی یا وسط شکم می‌شود. برخی از افراد حتی دردهای شدیدی دارند که به کمر آن‌ها نیز کشیده می‌شود. شما ممکن است به جلو خم شوید یا به پشت دراز بکشید تا دردتان کمتر شود. این موارد نیز ممکن است به یک درد مبهم، تهوع و استفراغ منجر شود و کمی از درد شما بکاهد. مصرف الکل زیاد می‌تواند باعث تشدید این گونه دردها شود. در اینگونه موارد اغلب فرد نیاز به بستری شدن خواهد داشت.
۳. بیماری رفلاکس معده:
بیماری رفلاکس معده یا همان GRED می‌تواند باعث ایجاد درد در قسمت فوقانی معده و قفسه سینه پایین شود. این نوع دردها با نام مستعار سوزش سر دل نیز شناخته شده‌اند. دلیل ایجاد این مشکل چیست؟؟ دریچه‌ای که معده را از مری جدا می‌کند، ضعیف است و اجازه می‌دهد غذا و اسید داخل معده به سمت بالا بروند. مصرف مقدار زیاد غذا یا انتخاب نوع نامناسب از آن (به عنوان مثال چرب بودن) می‌تواند این شرایط را بدتر کند. کاهش وزن، دقت در مصرف غذا و داروهایی همچون آنتی اسیدها ، مسدود کننده‌های H2، و مهار کننده‌های پمپ پروتون، همچنین می‌تواند کمک کند.
۴. عدم تحمل لاکتوز:
میلیون‌ها نفر در سراسر جهان ممکن است به بیماری عدم تحمل لاکتوز مبتلا باشند. در حقیقت، در برخی از نواحی جهان، تعداد افرادی که به بیماری عدم تحمل لاکتوز مبتلا هستند ممکن است از افرادی که می‌توانند لاکتوز را هضم کنند، بیشتر باشد. لاکتوز قندی است که در شیر و محصولات ساخته شده از شیر یافت می‌شود. این نوع عدم تحمل موجب ایجاد درد خفیف شکم، نفخ ، اسهال ، آروغ زدن ، گاز و سوء هاضمه خواهد شد. شاید بتوان گفت بهترین راه حل برای درمان این بیماری، مصرف نکردن محصولات لبنی همچون شیر یا پنیر باشد.
۵. عوارض جانبی داروهای مصرفی:
هیچ دارویی بدون عارضه نیست و برخی از مواقع این عوارض ممکن است باعث ایجاد درد شکم گردد. یک گروه دارویی مرسوم به بیس فسفونات‌ها که به طور عمده برای پیشگیری و درمان پوکی استخوان به کار می‌رود، می‌تواند باعث ایجاد تورم و درد در قسمت‌های پایینی مری شود. داروهای درد شناخته شده با عنوان NSAID ( داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی) همچون ایبوپروفن و آسپرین نیز می‌تواند باعث ایجاد تورم در معده شود و حتی منجر به ایجاد زخم گردد.
۶. دیورتیکولیت:
دیورتیکولیت التهاب دیورتیکول یا کیسه‌هایی است که در دیواره روده و معمولا روده بزرگ تشکیل می‌شود. این موارد شبیه سوراخ‌هایی در دیواره روده بزرگ هستند که تمایل به التهاب یا مسدود شدن توسط مدفوع یا سایر مواد خارجی دارند. نشانه‌ها و علایم این بیماری می‌تواند شامل گرفتگی در قسمت تحتانی شکم باشد که ممکن است در اثر پاسخ به آنتی بیوتیک‌ها ایجاد گردد. یک رژیم غذایی پرفیبر می‌تواند در اینگونه موارد مفید باشد. در برخی از موارد حاد، این بیماری ممکن است باعث ایجاد آبسه، خونریزی و حتی سوراخ شودو در نتیجه درد شدیدی را به همراه داشته باشد. در اینگونه موارد فرد نیاز به جراحی و بستری شدن در بیمارستان دارد.
۷. عدم تحمل گلوتن:
برخی از افراد به گلوتن واکنش خوبی ندارند. گلوتن پروتئینی است که در گندم، جو و گندم سیاه یافت می‌شود. حالت بسیار شدید و حاد عدم تحمل گلوتن بیماری به نام سلیاک است. گلوتن باعث ایجاد اسیب به روده کوچک می‌شود. بنابراین روده بزرگ به طور طبیعی کار نمی‌کند و نمی‌تواند مواد مغذی مورد نیاز بدن را جذب نماید. متخصصان و بیماران در مورد عدم تحمل گلوتن و بیماری سلیاک بیشتر آگاه شده‌اند. این نوع بیماری ممکن است باعث ایجاد نفخ، گاز، درد خفیف تا شدید و خستگی در بدن گردد. عدم توانایی روده برای جذب مواد مغذی ممکن است منجر به اسهال مزمن، کاهش وزن و حتی سوء تغذیه شود.
۸. اندومتریوز:
اندومتریوز تنها زنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این شرایط زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های دیواره‌ی رحم فرار می‌کنند و در بخش‌های دیگر بدن شروع به رشد می نمایند. این قسمت‌ها معمولا در جایی از لگن است. درد، خونریزی نامنظم و ناباروری ممکن است نتیجه این بیماری باشد. تشخیص اندومتریوز بسیار دشوار است و اغلب نیاز به ارجاع به یک متخصص زنان و یک سونوگرافی لگن خواهد بود. اگر اندومتریوز به یک منطقه کوچک محدود شود ، جراحی ممکن است کمک کند. در غیر این صورت آن را با داروهای درد و هورمون درمانی درمان می‌کنند.
۹. مشکلات تیروئید:
هرچند غده تیروئید در گردن قرار گرفته است اما می‌تواند باعث ایجاد مشکلات در قسمت‌های پایینی بدن شود. همانطور که می دانید، غده تیروئید باعث تنظیم عملکردهای مختلفی در بدن می‌شود و سیستم گوارشی یکی از این سیستم‌هاست.اگر غده تیروئید شما، هورمون زیادی تولید کند(پرکاری تیروئید)، باعث تسریع فرآیند هضم مواد شده و در نهایت منجربه اسهال و گرفتگی عضلات شکم خواهد شد. از سوی دیگر، یک تیروئید کم کار ، باعث کند شدن کارهای سیستم گوارشی شده و در نهایت منجر به ایجاد درد ، یبوست و گاز می‌شود.
۱۰. انگل:
هیچ کس دوست ندارد تصور کند که درد شکم به خاطر وجود انگل یا سایر موجودات است اما این موضوع اتفاق می افتد. انواع مختلفی از انگل‌ها وجود دارد اما شاید شایع ترین آن ژیاردیا و کریپتوسپوریدیوم است که در اثر شنا در استخرها و دریاچه‌های آلوده و همچنین نوشیدن آب آلوده به فرد منتقل خواهد شد. یک تک یاخته کوچک باعث ایجاد درد، اسهال و حالت تهوع در فرد می‌شود و ممکن است دو الی ده روز بعد از قرار گرفتن در معرض محیط‌های آلوده ( برای کریپتو) یا یک الی سه هفته ( برای ژیاردا) خود را نمایان کند. انواع دیگر انگل ممکن است از طریق غذاهایی که به خوبی پخته نشده یا غذاهای آلوده منتقل گردد.
