هیچکس دوست ندارد صبح روزهای تابستانی با چهرهایی مرطوب آرایش کند یا پیراهنهای سفیدش دائما تغییر رنگ بدهد، اما در حقیقت عرق ( الماسهای درخشان زیبا) فرایند طبیعی بدن و یک سیستم خنککننده است. با افزایش دمای بدنتان، سیستم عصبی شما به غدههای تعریق چراغ سبز نشان میدهد و رطوبت به پوست شما میآید جایی که فورا (خب، نهایتا) بخار میشود و خنک میشوید.
با این حال، ما به طور مداوم در نبرد با تعریقمان هستیم: سعی میکنیم بوی بد آن را کمتر کنیم، در جلسهای مهم آن را متوقف کرده و در سالن ورزشی چند سطلی از آن را ازدست دهیم. اما اگر دست نگهدارید و توجه کنید، درحقیقت عرق بدنتان میتواند درسهای شگفتآوری از خودتان و سلامتتان را به شما دهد. چند رازی که تعریق سعی دارد به شما بگوید عبارتند از:
۱. باردارید… یا در شرف یائسگی قرار دارید.
هرچیزی که با سیستم غدد ترشح کنندهی داخلی سروکار دارد ( بدن شما مجموعهای از غدد ترشح کنندهی هورمون است) میتواند موجب تعریق بیشتر از حد شما شود. البته، گرگرفتگیهای وحشتناک ۸۵٪ از زنانی که در سن یائسگی هستند، عامل تعریق است اما ممکن است بارداری نیز مقصر شناخته شود. به همین دلیل گاهی تغییرات هورمونی ترموستات ذهن را مختل میکند و با وجود اینکه در مقابل کولر نشستهاید، به اشتباه تصور میکنید هوا بیش از حد گرم است و سعی در خنککردن خود مینمائید.
۲. استرس دارید.
اگر دائما به بوکشیدن و تعجب کردن مبتلا شدهاید و دائما از خود میپرسید این بوی من است، لحظهای برای انعکاس آنچه اخیرا در ذهنتان بوده تامل کنید. اگر استرس دارید یا مضطربید، احتمالا غدد بدنتان مقصرند و فعال. تعریق ناشی از گرما بهوسیلهی غدد eccrine در سراسر بدنمان تولید میشود و بیشتر شامل نمک و آب است. اما هنگام استرس، عرق توسط غدد apocrine که تنها در نواحی مشخصی مانند زیربغل وجود دارد، تولید میشود. این نوع از عرق شامل چربی و پروتئین است که با باکتریهای روی پوست مخلوط میشود و طی فرآیندی بوی بسیار بدی تولید میکند. هنگامی که مضطربید یا ترسیدهاید نیز اتفاق مشابهی میافتد.
۳. شادی را انتشار میدهید…
…یا ترس. کاملا عجیب است زیرا اطرافیانتان میتوانند از بوی عرقتان شما را تشخیص دهند. در یک آزمایش (نسبتا حال بهم زن)، ۳۶ زن نمونههای عرق ۱۲ مرد که ویدئوهایی مبنی بر ترس یا شادی آنها را تماشا کردند، بو نمودند. وقتی زنی عرق مردی را که از دیدن ویدئو ترسید بو کرد، به احتمال بیشتری حالت چهرهاش شبیه به چیزی مانند ترسیدن بود. وقتی عرق مردی خوشحال را بو کرد، احتمال بیشتری داشت تا لبخند بزند.
۴. در خطر گرمازدگی هستید.
درهنگام پیادهروی تابستانی همه چیز خوب پیش میرود، اما وقتی ناگهان میفهمید که دیگر عرق نمیکنید، احساس گیجی میکنید. نقصان غدد تعریق، یا عدم تعریق بهشکل طبیعی، میتواند خطرناک باشد، زیرا مانع از خنک شدن طبیعی بدن میشود. اگر بدون جذب آب ادامه دهید، در معرض خطر بیماریهای مانند خستگی مفرط ناشی از گرما و گرمازدگی قرار میگیرید. به مکانی که سایه است یا تهویهی مطبوع دارد بروید و چیزی خنک بنوشید (بدون کافئین یا الکل). اگر بهسرعت بهتر نشدید، با مراقبتهای پزشکی اورژانس تماس بگیرید.
دکتر دیوید پارسیر، رئیس سابق آکادمی پوستشناسی امریکا میگوید، با این حال، نقصان در غدد تعریق طولانیمدت ممکن است بهعلت آسیب مغزی، داروهای مشخص یا عوامل موروثی باشد، که میتواند خطر بیماریهای قلبی و مشکلات قلبی را افزایش دهد. بهگفتهی او این امر بسیار نادر است. تنها به این دلیل که احساس نم و رطوبت نمیکنید، به این معنا نیست که واقعا عرق نمیکنید. کاملا مشخص است که اکثر ما روزانه حدود ۴۵ گرم عرق میکنیم، آن مقدار که هنگام ورزش ترشح می شود، حساب نشدهاست.
۵. قند خونتان پایین است.
بهطور طبیعی، وقتی که ناشتا هستید قند خون شما باید بین ۷۰ تا ۱۰۰ میلیگرم در هر دسیلیتر باشد اما اگر به زیر ۷۰ افت کند، چه به علت دیابت یا چیزی مانند ورزش شدید، ممکن است عوارضی برایتان در پی داشته باشد. از جمله عرق کردن شدید، سرد شدن پوست بیحرارت، بهویژه در پشت گردن و سرحد مو و پیشانی. ( مراقب ضربان قلب سریع، لرزش، تهوع جزئی، سرگیجه و همچنین تاری دید باشید.) خوشبختانه، در موارد افت خفیف، میتوانید قند خونتان را با خوردن و آشامیدن چیزی به حد طبیعی برگردانید. اما اگر قندخونتان همچنان پایین بود، باید از دیگر علائم جدیتر آگاه شوید و بدانید که به مراقبتهای پزشکی نیاز دارید.
۶. غذاهای اشتباه میخورید.
اگر با بوی ماهی نفرین شدهاید، ممکن است یک اختلال ژنتیکی نادر به نام trimethylaminuria داشته باشید، به این معنا که بدنتان نمیتواند ترکیبات شیمیایی موجود در آن که در حین هضم غذاهایی مانند تخممرغ، حبوبات و ماهی تولید میشود، را تجزیه نماید. بهجایآن، بدنتان مقادیر زیادی از آن را بهوسیلهی عرقکردن، ادرار و تنفس تولید میکند، مطابق اعلان موسسهی ملی سلامت، اغلب بویی شبیه به ماهی فاسد، تخممرغ فاسد یا زباله تولید میکند. اگر فکر میکنید ممکن است trimethylaminuria داشتهباشید، با پزشکتان برای رسیدن به بهترین برنامهی درمانی مشورت کنید، که احتمالا شامل پرهیز از این غذاها و خوردن مکملهای خاص میباشد.
۷. ممکن است در دویدنهای بعدی بدن شما به مایعات بیشتری نسبت به دوستتان نیاز داشته باشد.
آیا تا به حال قطرهی عرق در چشمانتان شکل گرفته؟ آیا عرق خشک احساس گرمای ریگ مانند یا رگههای سفید روی گونههایتان ایجاد میکند؟ احتمالا تعریق شما شور است، این تعریق در میان افرادی که در طول روز آب فرآوانی دریافت میکنند و نمک تقریبا کمی در رژیم غذاییشان دارند رایج است.
۸. ممکن است دچار اختلال تعریق مفرط باشید.
اگر پزشک نتواند توضیحی برای تعرق بیش از حد شما پیدا کند، ممکن است شرایطی تحت عنوان تعریق مفرط اولیه کانونی داشته باشید، وقتیکه تعرق بیشازحد بهخودی خود یک مشکل پزشکی است. اما اگر در زمره مشتاقان ورزش دوچرخهسواری هستید و میتوانید پس از هر بار دوچرخهسواری دریاچهای از نمک تولید کنید، شما دچار تعریق مفرط نیستید. تعریق مفرط اولیه کانونی معمولا با تعرق بیشازحدی که با فعالیتهای روزانه شما تداخل دارد شناخته شده است. پارسیر که دبیر و عضو موسس انجمن بینالمللی این اختلال است، میگوید، وقتی از لحاظ جسمی گرمتان باشد، یا ورزش میکنید یا استرس دارید، عرق خواهید کرد. افراد مبتلا به تعریق مفرط اولیه زمانی که نباید، عرق کنند بسیار عرق میکنند. مثلا هنگامی که در یک اتاق سرد، درحالیکه بیحرکت نشستهاند و افراد مبتلا به این عارضه قطرات عرق از دستانشان نیز میچکد.
متخصصان کاملا مطمئن نیستند چرا این اتفاق میافتد، اما آنها میدانند این اختلال در خانوادهها رخ میدهد و نتیجهی تحریک بیش از حد ناشی از اعصاب است که موجب تشدید غدد تعریق میشود. پارسیر میگوید، سوییچ برق در وضعیت روشن است. بسته به مکان عرق کردن، درمان عرق کردن متفاوت است، اما میتواند شامل نسخههای قوی ضدتعریق (حتی دستها وپاها)، تزریق بوتاکس و جراحی شود.
۹. ممکن است تومور لنفاوی داشته باشید.
تعریق مفرط میتواند عارضهی جانبی برخی از بیماریهای ناشی از گرمای شامل نقرس، پرکاری تیروئید و بیماری پارکینسون و حتی برخی از داروها باشد. این امر هنگامی نگران کننده میشود که از علائم تومور لنفاوی یا سرطان سلولهای لنفاوی، که در سیستم ایمنی بدن نقش ایفا میکنند، ناشی شود. هنوز بهطور کامل مشخص نشده است چرا تومور لنفاوی میتواند موجب تعریق شود؛ به عقیدهی پارسیر یا چیزی راجع به خود تومور لنفاوی است و یا مرتبط با چگونگی پاسخ بدن به آن. شاید هم واکنش به یک نشانهی دیگر مانند تب، مادامی که بدن سعی در خنککردن خود دارد، باشد. مطابق تحقیق انجمن تومور لنفاوی بریتانیا، تومور لنفاوی ممکن است به سبب هورمونها و پروتئینهای تولید شده از سوی سلولهای سرطانی بوجود آید.